Jeżeli u dziecka przed ukończeniem siódmego roku życia obserwujemy: częste napady złości albo nadmierne wycofanie się z kontaktu, wzmożoną ruchliwość, a do tego problemy z koncentracją na czynnościach, nawet w sprzyjających warunkach, to rośnie w nas lęk o jego dalszy rozwój. Chcemy zrozumieć jakie są przyczyny takiego zachowania u naszego dziecka, ale nie zawsze potrafimy ustalić je samodzielnie. Przyjrzyjmy się najczęściej diagnozowanym zaburzeniom występującym w procesie dojrzewania młodego organizmu.
Dotychczas ustalono liczne przypadki, w których doszło do zaburzeń w rozwoju u dzieci na skutek anomalii chromosomów w okresie embrionalnym płodu, uszkodzeń powstałych w okresie ciąży, np. na skutek niehigienicznego trybu życia kobiety ciężarnej i picia przez nią alkoholu. Bezpośredni wpływ na ewentualne wady rozwojowe dziecka mają również komplikacje okołoporodowe, takie jak mechaniczne uszkodzenie czaszki, spadek tętna, niedotlenienie mózgu. Zagrożeniem dla prawidłowego rozwoju jest także przedwczesny poród.
Dość często zdarza się, że zaburzenia powstające w trakcie rozwoju dzieci, uwarunkowane są społecznie oraz pedagogicznie. Mogą przykładowo wynikać z nieprawidłowej struktury rodziny, niestabilności emocjonalnej opiekunów, albo popełnianych błędów wychowawczych.
Pojawienie się określonych objawów u dzieci może wskazywać na upośledzenia umysłowe albo inne wady rozwojowe. Jakie są ich poszczególne rodzaje?
We wczesnym dzieciństwie, w okresie niemowlęcym oraz pomiędzy 12 a 36 miesiącem życia dziecka mogą ujawnić się tak zwane wady rozwojowe, świadczące o upośledzeniu umysłowym, co przekłada się na niedorozwój wszystkich funkcji poznawczych. Najczęściej pojawiają się następujące zachowania u dziecka:
W takich przypadkach warto skontaktować się z psychologiem dziecięcym. Wczesna diagnoza pozwala na zapewnieniu dziecku profesjonalnego wsparcia w jego dalszym rozwoju.
Obecnie coraz częściej diagnozowanym zaburzeniem u dzieci w wieku pomiędzy 6 i 12 rokiem życia jest ADHD, obejmujące:
Typowe objawy, występujące w różnej formie i natężeniu to: niemożność pozostania w bezruchu przez nawet krótki okres czasu, impulsywność w działaniu oraz reagowaniu, nierzadko wybuchy złości, trudność w skupieniu uwagi na jednej czynności lub obiekcie oraz niemożność dokończenia rozpoczętych czynności, trudności w wyrażaniu myśli i uczuć, opóźnienie rozwoju mowy i złożone trudności z komunikacją werbalną.
Istnieje również grupa tak zwanych całościowych zaburzeń neurorozwojowych, a wśród nich autyzm dziecięcy i Zespół Aspergera. Typowe objawy bardzo często występują od urodzenia do 3 roku życia, a czym później zaburzenia są diagnozowane tym trudniej jest pomóc dziecku. Wśród zachowań mogących wskazywać na autyzm dziecięcy często pojawiają się między innymi: