Rodzaje zaburzeń rozwojowych u dzieci

Jeżeli u dziecka przed ukończeniem siódmego roku życia obserwujemy: częste napady złości albo nadmierne wycofanie się z kontaktu, wzmożoną ruchliwość, a do tego problemy z koncentracją na czynnościach, nawet w sprzyjających warunkach, to rośnie w nas lęk o jego dalszy rozwój. Chcemy zrozumieć jakie są przyczyny takiego zachowania u naszego dziecka, ale nie zawsze potrafimy ustalić je samodzielnie. Przyjrzyjmy się najczęściej diagnozowanym zaburzeniom występującym w procesie dojrzewania młodego organizmu.

Natura zaburzeń rozwojowych u dzieci – jakie mogą być ich przyczyny

Dotychczas ustalono liczne przypadki, w których doszło do zaburzeń w rozwoju u dzieci na skutek anomalii chromosomów w okresie embrionalnym płodu, uszkodzeń powstałych w okresie ciąży, np. na skutek niehigienicznego trybu życia kobiety ciężarnej i picia przez nią alkoholu. Bezpośredni wpływ na ewentualne wady rozwojowe dziecka mają również komplikacje okołoporodowe, takie jak mechaniczne uszkodzenie czaszki, spadek tętna, niedotlenienie mózgu. Zagrożeniem dla prawidłowego rozwoju jest także przedwczesny poród.

Dość często zdarza się, że zaburzenia powstające w trakcie rozwoju dzieci, uwarunkowane są społecznie oraz pedagogicznie. Mogą przykładowo wynikać z nieprawidłowej struktury rodziny, niestabilności emocjonalnej opiekunów, albo popełnianych błędów wychowawczych.

Pojawienie się określonych objawów u dzieci może wskazywać na upośledzenia umysłowe albo inne wady rozwojowe. Jakie są ich poszczególne rodzaje?

Rodzaje zaburzeń rozwojowych w wieku dziecięcym

We wczesnym dzieciństwie, w okresie niemowlęcym oraz pomiędzy 12 a 36 miesiącem życia dziecka mogą ujawnić się tak zwane wady rozwojowe, świadczące o upośledzeniu umysłowym, co przekłada się na niedorozwój wszystkich funkcji poznawczych. Najczęściej pojawiają się następujące zachowania u dziecka:   

  • Dziecko nie jest zainteresowane otoczeniem;
  • Dziecko nie uśmiecha się lub specyficzne napięcie mięśni twarzy, odpowiedzialne za przeżywanie tej emocji, występuje z opóźnieniem względem normy wiekowej;
  • Reakcja dziecka na matkę jest taka sama jak na obce osoby z otocznia;
  • Opóźnienie w nabyciu umiejętności siadania, osiąganiu pozycji raczkującej, stojącej;
  • Brak komunikacji werbalnej lub opóźnienie w jej rozwoju.

W takich przypadkach warto skontaktować się z psychologiem dziecięcym. Wczesna diagnoza pozwala na zapewnieniu dziecku profesjonalnego wsparcia w jego dalszym rozwoju.

Obecnie coraz częściej diagnozowanym zaburzeniem u dzieci w wieku pomiędzy 6 i 12 rokiem życia jest ADHD, obejmujące:

  • Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi,
  • Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z brakiem koncentracji uwagi,
  • Zaburzenia hiperkinetyczne.

Typowe objawy, występujące w różnej formie i natężeniu to: niemożność pozostania w bezruchu przez nawet krótki okres czasu, impulsywność w działaniu oraz reagowaniu, nierzadko wybuchy złości, trudność w skupieniu uwagi na jednej czynności lub obiekcie oraz niemożność dokończenia rozpoczętych czynności, trudności w wyrażaniu myśli i uczuć, opóźnienie rozwoju mowy i złożone trudności z komunikacją werbalną.

Istnieje również grupa tak zwanych całościowych zaburzeń neurorozwojowych, a wśród nich autyzm dziecięcy i Zespół Aspergera. Typowe objawy bardzo często występują od urodzenia do 3 roku życia, a czym później zaburzenia są diagnozowane tym trudniej jest pomóc dziecku.  Wśród zachowań mogących wskazywać na autyzm dziecięcy często pojawiają się między innymi:

  • Brak reakcji dziecka na własne imię,
  • Dziecko nie wskazuje palcem obiektów,
  • Dziecko unika kontaktu wzrokowego i dotyku innej osoby,
  • Dziecko ma problem z rozumieniem intencji innych osób,
  • Dziecko bywa niezdarne i męczliwe,
  • Dziecko ma trudności z wyrażaniem emocji oraz z komunikacją w ogóle, nierzadko uderza głową o podłogę lub ścianę, miewa napady złości i agresji,
  • Dziecko posiada specyficzne zainteresowania, na punkcie których ma fiksacje,
  • Dziecko często unika kontaktu z rówieśnikami, wspólnych zabaw,
  • Dziecko ma problem z nauką i dbaniem o higienę osobistą.
Wróć do bloga